Theoretische onderbouwing Het Gesprekskompas

Het Gesprekskompas is meer dan een reflectietool; het is een gestructureerde methode om gesprekken te verdiepen en beweging te creëren. De onderliggende principes zijn gebaseerd op wetenschappelijke theorieën over reflectie, motivatie, gedragsverandering en oplossingsgericht werken. Door deze solide theoretische basis biedt Het Gesprekskompas niet alleen inzicht, maar helpt het ook om daadwerkelijk stappen te zetten richting groei en ontwikkeling.

1. De Reflectieve Cyclus van Korthagen – Van inzicht naar actie

Het Gesprekskompas sluit naadloos aan bij de vijf stappen van Korthagen’s reflectieve cyclus, die gebruikers helpt om gestructureerd terug te kijken op ervaringen, hier betekenis aan te geven en nieuwe handelingsperspectieven te ontwikkelen.

De vijf stappen van de reflectieve cyclus zijn:

1. Ervaring – Wat is er gebeurd?

2. Bewustwording – Wat dacht en voelde je?

3. Essentie – Wat is de kern van je inzicht?

4. Alternatieven – Wat kun je anders doen?

5. Nieuwe actie – Wat ga je concreet veranderen?

Hoe Het Gesprekskompas hierbij past:

Het Gesprekskompas ondersteunt gebruikers stap voor stap bij het reflectieproces door middel van gerichte vragen en een praktisch werkblad. Zo blijft reflectie niet hangen in abstracte inzichten, maar leidt het tot concrete acties.

2. Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan) – Motivatie versterken

Volgens de zelfdeterminatietheorie ontstaat duurzame motivatie wanneer mensen voldoen aan drie psychologische basisbehoeften:

• Autonomie – Zelf keuzes maken en regie hebben.

• Competentie – Het gevoel hebben ergens goed in te zijn.

• Verbondenheid – Erbij horen en betekenisvolle relaties hebben.

Hoe Het Gesprekskompas hierbij past:

Het Gesprekskompas stimuleert zelfreflectie en eigenaarschap. Gebruikers krijgen inzicht in hun sterke punten en ontwikkelmogelijkheden, waardoor ze intrinsiek gemotiveerd raken om in beweging te komen. De structuur van het kompas zorgt ervoor dat ze zelf richting geven aan hun proces en ervaren dat ze controle hebben over hun groei.

3. Het GROW-model (Whitmore) – Van doel naar actie

Het GROW-model biedt een helder kader voor het structureren van gesprekken en het omzetten van inzichten naar concrete acties. Het model bestaat uit vier fasen:

1. Goal – Wat wil je bereiken?

2. Reality – Wat is de huidige situatie?

3. Options – Welke mogelijkheden zijn er?

4. Will – Welke stap ga je nu zetten?

Hoe Het Gesprekskompas hierbij past:

Het Gesprekskompas helpt gebruikers om helderheid te krijgen over hun doelen, inzicht te krijgen in hun huidige situatie en verschillende opties te verkennen. Door het gesprek te sturen richting concrete acties, worden inzichten direct omgezet naar resultaat.

4. Oplossingsgericht Coachen (De Shazer & Berg) – Focus op groei

In plaats van te focussen op problemen, richt oplossingsgericht coachen zich op wat al werkt en welke kleine stappen je kunt zetten richting verbetering.

De kernvragen hierbij zijn:

• Wat werkt al goed?

• Wat geeft energie en motivatie?

• Welke concrete stap kun je nu zetten?

Hoe Het Gesprekskompas hierbij past:

Het Gesprekskompas stimuleert een positieve en toekomstgerichte aanpak. Gebruikers worden uitgedaagd om te kijken naar successen en concrete vervolgstappen te formuleren, wat het vertrouwen en de effectiviteit van het gesprek vergroot.

5. Acceptance & Commitment Therapy (ACT) – Waarden als kompas

ACT richt zich op het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit door bewustwording van persoonlijke waarden en het accepteren van moeilijke emoties. Dit helpt mensen om keuzes te maken die aansluiten bij wat écht belangrijk is.

De kern van ACT bestaat uit:

• Acceptatie – Omgaan met moeilijke gedachten en emoties.

• Waarden – Ontdekken wat echt belangrijk is.

• Actie – Stappen zetten richting die waarden.

Hoe Het Gesprekskompas hierbij past:

Het Gesprekskompas helpt gebruikers om stil te staan bij hun kernwaarden en hun acties hierop af te stemmen. Door te reflecteren op thema’s zoals Balans, Vitaliteit, Motivatie en Talenten, krijgen gebruikers inzicht in wat hen energie geeft en welke keuzes hen dichter bij hun waarden brengen.